Χρήσιμα Τηλέφωνα & Πληροφορίες
Έξι χρόνια στερήσεων και ακόμα δεν τελειώσαμε

Έξι χρόνια στερήσεων και ακόμα δεν τελειώσαμε

Διαφήμιση

Από το μνημόνιο Ι στο μνημόνιο ΣΥΡΙΖΑ, το ελληνικό κράτος, κάθε χρόνο, ξοδεύει περισσότερα απ’ όσα εισπράττει,«χαϊδεύοντας» τους «πελάτες» του και ισοπεδώνοντας την ιδιωτική οικονομία

 του Χρήστου Κώνστα

Στις 23 Απριλίου 2010, ακριβώς πριν από έξι χρόνια, η Ελλάδα προσέφυγε στον δανεισμό από έναν πρωτοφανή, στα διεθνή χρονικά, ειδικό μηχανισμό, γιατί ουδείς στον πλανήτη ήταν πρόθυμος να τη χρηματοδοτήσει με μονοψήφιο επιτόκιο δανεισμού.

Οι περισσότεροι Έλληνες ακόμη και σήμερα πιστεύουν ότι τα σκληρά μέτρα που ψηφίζουν οι κατά καιρούς κυβερνήσεις οφείλονται στο «δυσβάσταχτο χρέος των 340 δισ. ευρώ» και στις πιέσεις των δανειστών «για να πάρουν πίσω τα λεφτά τους». Η αλήθεια είναι ότι τα σκληρά μέτρα οι κυβερνήσεις τα παίρνουν γιατί ακόμη και σήμερα –μετά από έξι ολόκληρα χρόνια στερήσεων– το ελληνικό κράτος κάθε χρόνο ξοδεύει περισσότερα απ’ όσα εισπράττει, χωρίς να αποπληρώνει το χρέος.

Το μνημόνιο Ι, που υπέγραψε η κυβέρνηση Γ.Α. Παπανδρέου, στηριζόταν στη φιλοσοφία τού «λεφτά υπάρχουν». Η τότε κυβέρνηση πίστευε ότι μπορούσε να αποκαλύψει ένα μεγάλο μέρος της φοροδιαφυγής, να εισπράξει μεγάλα ποσά και να καλύψει τα ελλείμματα του κράτους μέσα σε χρονικό διάστημα μικρότερο της τριετίας.

Ο μηχανισμός της τρόικας

  • Γι’ αυτό η κυβέρνηση Παπανδρέου επινόησε τον μηχανισμό της τρόικας (Ευρωπαϊκή Ένωση, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο), που αργότερα λειτούργησε στην Πορτογαλία και στην Ιρλανδία. Η Ελλάδα δανείστηκε τότε από τον Μηχανισμό ένα τεράστιο ποσό, 110 δισ. ευρώ (τα 80 δισ. από την Ευρώπη και τα 30 διΣ. από το ΔΝΤ) με σχετικά υψηλά επιτόκια και μικρή περίοδο αποπληρωμής, αφού η Ελλάδα είχε υποσχεθεί ότι μέσα σε 2-3 χρόνια θα συμμάζευε τα οικονομικά της και θα επέστρεφε στις αγορές για να χρηματοδοτεί το χρέος της.
  • Από τα 110 δισ. ευρώ, η Ελλάδα εισέπραξε μόνο τα 73 δισ., αφού σύντομα αποδείχθηκε ότι όχι μόνο δεν περιόρισε τις δαπάνες της, αλλά με τις πολιτικές που ακολουθούσε συντηρούσε τα διψήφια ελλείμματα του προϋπολογισμού.

Ακολούθησαν οι δραματικές πολιτικές εξελίξεις και τον Μάρτιο του 2012 έγινε το μεγαλύτερο «κούρεμα» χρέους στον αναπτυγμένο κόσμο, το περιβόητο PSI.

  • Mε το PSI και το PSI + (επαναγορά νέων ομολόγων), μειώθηκε η ονομαστική αξία του χρέους κατά 106 δισ. ευρώ, ενώ το νέο δάνειο που δόθηκε στην Ελλάδα το 2012 από τον EFSF (τον σημερινό ESM) ήταν προφανώς με ευνοϊκότερους όρους, χαμηλότερα επιτόκια και μεγαλύτερες περιόδους αποπληρωμής.
  • Το μνημόνιο ΙΙ ήταν ύψους 142 δισ. ευρώ (με τα 133 από την Ευρώπη και τα 8 δισ. από το ΔΝΤ).Το χρέος, πέρα από την ονομαστική του μείωση κατά περίπου 50 % του ΑΕΠ, μειώθηκε, σύμφωνα με τη τελευταία έκθεση του EFSF /ESM, κατά 49% του ΑΕΠ του 2013, δηλαδή κατά 90 δισ. Σε αυτά πρέπει να προστεθεί η μείωση σε παρούσα αξία που προκύπτει από τους όρους υπό τους οποίους εκδόθηκαν τα νέα ομόλογα (μετά τοPSI) το 2012.

Η Ελλάδα δεν τήρησε τους όρους του μνημονίου ΙΙ. Περιόρισε δραστικά τις δαπάνες, επέβαλε βαριά φορολογία, περιέκοψε μισθούς και συντάξεις, αλλά πάντοτε αρνούνταν να εφαρμόσει πολιτικές ανοίγματος αγορών και επαγγελμάτων, που προσελκύουν επενδυτές και αυξάνουν το εθνικό εισόδημα και τις θέσεις εργασίας.

 

Ουδείς πληρώνει το 100% του χρέους

Καμία χώρα στον κόσμο δεν πληρώνει το 100% του δημόσιου χρέους. Είναι,όμως, λογικό το δημόσιο χρέος της κάθε χώρας να αντιστοιχεί σε ποσοστό της τάξης του 90% του εθνικού της εισοδήματος. Είναι το κλάσμα χρέος προς ΑΕΠ που μετράει και όχι το απόλυτο ύψους του χρέους. Η Ελλάδα, αντί να αυξάνει τον παρανομαστή (το ΑΕΠ) για να μειώσει το κλάσμα, επέμενε να διεκδικεί μείωση του αριθμητή (χρέους).

Έτσι φτάσαμε στο μνημόνιο ΙΙΙ της «πρώτη φορά Αριστεράς» κυβέρνησης. Ήταν ύψους 86 δισ. ευρώ και διάρκειας μόλις τριών ετών, αφού ήδη η Ελλάδα είχε καταφέρει να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της από το 2014.Στην πρώτη σελίδα του μνημονίου ΙΙΙ αναφέρεται ότι η κυβέρνηση της χώρας αναλαμβάνει και αναγνωρίζει τις υποχρεώσεις και τις δεσμεύσεις των μνημονίων Ι και ΙΙ.

Σήμερα η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο χρέος στην ιστορία του πλανήτη και πληρώνει τα χαμηλότερα επιτόκια στον πλανήτη αναλογικά με το μέγεθος της οικονομίας και το ύψος του χρέους.

  • Η Ελλάδα οφείλει 142 δισ. ευρώ στον πρώτο Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (EFSF) και 23 δισ. ευρώ στον διάδοχό του, τονESM.
  • Περίπου 53 δισ. ευρώ είναι τα διακρατικά δάνεια που έχει πάρει η χώρα, ενώ στο ΔΝΤ οφείλει 23,5 δισ. ευρώ.
  • Στις αγορές κυκλοφορούν ελληνικά ομόλογα αξίας 48,6 δισ. ευρώ, ενώ το κράτος χρηματοδοτεί τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες του με Έντοκα Γραμμάτια του Δημοσίου, ύψους 15 δισ. ευρώ, τα οποία αγοράζουν κυρίως ελληνικές τράπεζες, στερώντας αντίστοιχη ρευστότητα από τη χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας.
  • Τέλος, στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η Ελλάδα οφείλει 11 δισ. ευρώ από τα ομόλογα που κατά καιρούς αγόραζαν οι κεντρικοί τραπεζίτες της ευρωζώνης για να στηρίξουν την ελληνική οικονομία.

Συνολικά, η Ελλάδα χρωστά 340 δισ. ευρώ, ενώ το εθνικό της εισόδημα (ΑΕΠ) έχει καταρρεύσει στα 188 δισ. ευρώ. Μοναδική διέξοδος από τον φαύλο κύκλο των μνημονίων είναι η ανάπτυξη. Πρέπει ο παρανομαστής του κλάσματος, το εθνικό εισόδημα, να διογκωθεί, να αυξηθεί και να ξεπεράσει το ύψος του χρέους. Πρέπει ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας να είναι υψηλότερος από τα –χαμηλά ήδη– επιτόκια που καταβάλλει.

Έτσι μόνο σβήνει ένα δυσθεώρητο χρέος: Όταν ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ είναι υψηλότερος των επιτοκίων αποπληρωμής του χρέους.

Το παρόν κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο 23/04

Μετάβαση σε γραμμή εργαλείων