Πρόστιμο 936 εκατ. ευρώ σε έξι εταιρείες πετρελαιοειδών στην Ιταλία

Πρόστιμα που προσεγγίζουν το ένα δισ. ευρώ στις έξι σημαντικότερες εταιρείες πετρελαιοειδών που δραστηριοποιούνται στην Ιταλία [Eni, Esso, Italiana Petroli (IP), Q8, Saras και Tamoil] μοίρασε η Αρχή Ανταγωνισμού και Αγοράς, για σύμπραξη που περιορίζει τον ανταγωνισμό στην πώληση καυσίμων κίνησης. Η απόφαση εξαιρεί τις εταιρείες Iplom (με διυλιστήριο στη Γένοβα) και Repsol η οποία το 2021 μεταβίβασε το ιταλικό δίκτυο πρατηρίων καυσίμων στην Tamoil.

Η ιταλική Αρχή ανακοίνωσε ότι «διαπίστωσε συμφωνία που περιορίζει τον ανταγωνισμό στην πώληση καυσίμων κίνησης» για όλες τις εταιρείες που εμπλέκονται στην έρευνα, «με εξαίρεση την Iplom και τη Repsol», και επέβαλε κυρώσεις συνολικού ύψους 936.659.087 ευρώ. Συγκεκριμένα, επέβαλε πρόστιμα 336.214.660 ευρώ στην Eni, 129.363.561 ευρώ στην Esso, 163.669.804 ευρώ στην Ip, 172.592.363 ευρώ στην Q8, 43.788.944 ευρώ στη Saras και 91.029.755 ευρώ στην Tamoil.

Επειτα από καταγγελία μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος διαπιστώθηκε ότι συντονισμένα οι έξι εταιρείες καθόριζαν την αξία του βιοκαυσίμου –μιας συνιστώσας που περιλαμβάνεται στην τιμή των καυσίμων για να συμμορφωθούν με τις κανονιστικές υποχρεώσεις– έπειτα από άμεση ή έμμεση ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ τους.

Η Αρχή τονίζει ότι «οι εταιρείες εφάρμοσαν ταυτόχρονες αυξήσεις των τιμών –οι οποίες σε μεγάλο βαθμό συμπίπτουν– που καθορίστηκαν από άμεση ή έμμεση ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων. Το καρτέλ διευκολύνθηκε από την ανακοίνωση της ακριβούς αξίας του βιολογικού συστατικού σε πολλά άρθρα που δημοσιεύθηκαν στη Staffetta Quotidiana, γνωστή ημερήσια εφημερίδα του κλάδου (από το 1933), χάρη και στις πληροφορίες που έστειλε απευθείας η Eni στην εφημερίδα». Η SQ (η οποία δεν αποτελεί αντικείμενο της έρευνας ούτε υπόκειται σε κυρωτικά μέτρα) σημειώνει ότι η τιμή του βιοκαυσίμου είναι ένα στοιχείο σαφούς δημοσιογραφικού ενδιαφέροντος και τονίζει ότι η πρωτοβουλία για τη δημοσίευση των εν λόγω ειδήσεων ανήκει στη Staffetta.

Σύμφωνα με την Αντιμονοπωλιακή Αρχή, το καρτέλ ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 2020 και διήρκεσε έως τις 30 Ιουνίου 2023, σημειώνοντας ότι η αξία αυτού του σημαντικού στοιχείου της τιμής (το βιοκαύσιμο) αυξήθηκε από περίπου 20 ευρώ/κυβικό μέτρο το 2019 σε περίπου 60 ευρώ/κυβικό μέτρο το 2023.

Στην Ελλάδα δεν φαίνεται να έχει εντοπίσει αντίστοιχο πρόβλημα η Επιτροπή Ανταγωνισμού που «ζεσταίνει» από το 2022 αντίστοιχη κλαδική έρευνα, καθώς ήδη από τον Ιούνιο του 2022 το βιοκαύσιμο χρεωνόταν 75 ευρώ/μετρικό τόνο στον τιμοκατάλογο χονδρικής των ΕΛΠΕ για τις εταιρείες με εμπορικό σήμα (βλ. και «Εφ.Συν.» 20.6.2022, Οι «μαύρες τρύπες» στην τιμολόγηση αμόλυβδης βενζίνης) και στην ίδια τιμή παραμένει και σήμερα, δηλαδή 75 ευρώ στην αμόλυβδη βενζίνη 95 ή 100 οκτανίων, 78 ευρώ στη στρατιωτική βενζίνη 96 οκτανίων και 72 ευρώ στο πετρέλαιο κίνησης, παρότι οι περισσότερες εισαγωγές καυσίμων γίνονται από την… Ιταλία.

Η Eni θα αμφισβητήσει δικαστικά την κατηγορία «για ένα συστατικό [τα βιοκαύσιμα] το οποίο επηρεάζει μόνο μερικά σεντ ανά λίτρο την τιμή του καυσίμου για τον καταναλωτή» και δήλωσε ότι η κατηγορία της ρυθμιστικής Αρχής «βασίζεται σε μια τεχνητή ανακατασκευή που αγνοεί τη λογική της αγοράς και παραποιεί τα γεγονότα, εξαιρώντας τις νόμιμες επικοινωνίες που σχετίζονται με τις αμοιβαίες σχέσεις προμήθειας μεταξύ των φορέων εκμετάλλευσης». Αβάσιμες θεωρεί και τις εκτιμήσεις σχετικά με τη δημοσίευση των τιμών στον κλαδικό Τύπο, «δεδομένου ότι οι πληροφορίες σχετικά με τη διακύμανση των τιμών του βιολογικού συστατικού ήταν ήδη γνωστές στην αγορά και, επομένως, δεν ήταν σε θέση να επηρεάσουν τη δυναμική του ανταγωνισμού». Υπενθύμισε επίσης ότι και στο παρελθόν είχε λάβει πρόστιμο «για φερόμενες αθέμιτες εμπορικές πρακτικές σε σχέση με τα βιοκαύσιμά της (υπόθεση Diesel+)», το οποίο στη συνέχεια ακυρώθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας με καθυστέρηση πέντε ετών.

Ανάλογη ήταν η αντίδραση και από άλλες εταιρείες (IP, Q8, Saras) οι οποίες δήλωσαν πως θα αμφισβητήσουν δικαστικά την κατηγορία.

Η μη κερδοσκοπική οργάνωση Codacons για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, μιλά ήδη για «πολύ σοβαρή παραβίαση που προκάλεσε τεράστια οικονομική ζημιά στους καταναλωτές» και εξετάζει το ενδεχόμενο να ασκήσει ομαδική αγωγή.

efsyn.gr