«Φως» για το συμψηφισμό

του Παναγιώτη Φωτίου

Η δυνατότητα συμψηφισμού οφειλών μεταξύ φορολογουμένων και Δημοσίου παρέχεται με νομοθετική διάταξη η οποία ενεργοποιείται κατόπιν των οδηγιών εφαρμογής της που περιέχει εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών.

Περιλαμβάνει, όμως, και «παγίδα» για όσους έχουν χρέη προς το Δημόσιο τα οποία έχουν παραγραφεί: αν ο χρόνος παραγραφής είναι μέχρι τρία χρόνια, τα χρέη αναβιώνουν και συμψηφίζονται υποχρεωτικά, εφόσον υπάρχουν απαιτήσεις του ίδιου οφειλέτη προς το Δημόσιο. Δηλαδή, φορολογούμενος ο οποίος είχε οφειλή προς το Δημόσιο π.χ. ύψους 1.000 ευρώ που παραγράφηκε το 2010, μέχρι και τώρα δε θα είχε καμία επίπτωση, αφού το Δημόσιο έχασε το δικαίωμα διεκδίκησης. Τώρα, όμως, μπορεί να συμψηφίσει το σβησμένο χρέος με ενδεχόμενη επιστροφή φόρου που δικαιούται ο φορολογούμενος.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την εγκύκλιο, σε συμψηφισμό υπάγονται τα χρέη που είναι βεβαιωμένα στο εν στενή έννοια δημόσιο τομέα, με απαιτήσεις του οφειλέτη που προέρχονται από το εν στενή έννοια Δημόσιο, εφόσον υφίστανται κατά τον ίδιο χρόνο. Συνεπώς, δε συμψηφίζονται σε καμία περίπτωση απαιτήσεις κατά του Δημοσίου με οφειλές που είναι βεβαιωμένες στις ΔΟΥ υπέρ τρίτων, όπως για παράδειγμα υπέρ ΝΑΤ, ΝΠΔΔ, τράπεζας κ.λπ.

Επίσης, δε συμψηφίζονται οφειλές προς το Δημόσιο με απαιτήσεις του οφειλέτη κατά ΟΤΑ (δήμοι, περιφέρειες), ΝΠΔΔ, ΟΠΑΔ, δημοσίων επιχειρήσεων, νοσοκομείων που έχουν μορφή ΝΠΔΔ κ.λπ., καθώς δεν υφίσταται αμοιβαιότητα.

Ο δικαιούχος απαίτησης κατά του Δημοσίου προτείνει συμψηφισμό με τις οφειλές που έχει ο ίδιος προς το Δημόσιο, οι οποίες έχουν βεβαιωθεί στο όνομά του και όχι σε τρίτο πρόσωπο, και εφόσον αυτές συνυπάρχουν κατά το χρόνο της δήλωσης συμψηφισμού. Συνεπώς, απαίτηση του ομόρρυθμου εταίρου κατά του Δημοσίου δεν μπορεί να συμψηφιστεί με οφειλές της εταιρίας προς αυτό.

Οι περιπτώσεις

Ειδικότερα, σε συμψηφισμό υπόκεινται:

• Οι βεβαιωμένες οφειλές, είτε είναι ληξιπρόθεσμες είτε όχι.
• Οι βεβαιωμένες οφειλές που τελούν σε δικαστική ή διοικητική αναστολή.
• Οι βεβαιωμένες οφειλές που για οποιονδήποτε λόγο καταβάλλονται τμηματικά (είτε με διευκόλυνση τμηματικής καταβολής είτε με νομοθετική ρύθμιση είτε με διοικητική πράξη).
• Οι παραγραμμένες οφειλές, οι οποίες αντιτάσσονται σε συμψηφισμό για μία τριετία από τη συμπλήρωση της παραγραφής τους. Σε περίπτωση που εντός του ανωτέρω χρονικού διαστήματος έχει συντελεστεί η διαγραφή των οφειλών, λόγω παραγραφής, αυτές αναβιώνουν.

Αυτεπάγγελτος

Συμψηφισμός

Ωστόσο, προβλέπεται και ο αυτεπάγγελτος συμψηφισμός επί βεβαιωμένων οφειλών στο Δημόσιο, υπό προϋποθέσεις. Σε περίπτωση που υφίστανται βεβαιωμένα χρέη στο Δημόσιο (ΔΟΥ ή τελωνείο), ληξιπρόθεσμα ή μη, ανεξαρτήτως εάν έχουν υπαχθεί σε νομοθετική ρύθμιση ή σε διευκόλυνση τμηματικής καταβολής ή τελούν σε αναστολή και από τα στοιχεία που υπάρχουν αποδεικνύεται η απαίτηση του οφειλέτη κατά του Δημοσίου (π.χ. αν υφίσταται τίτλος επιστροφής, αν ο οφειλέτης αιτείται χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας από το Δημόσιο ή γνωστοποιεί την απαίτησή του κατά του Δημοσίου ο ίδιος ή η εκκαθαρίζουσα αρχή), ο συμψηφισμός ενεργείται αυτεπάγγελτα από τον προϊστάμενο της υπηρεσίας.

Ακόμη, όταν η απαίτηση (εκτός των τίτλων πληρωμής που υφίστανται στις ΔΟΥ) εκκαθαρίζεται ή πρόκειται να πληρωθεί από άλλη υπηρεσία του Δημοσίου (Δημόσιο με τη στενή έννοια του όρου), ο συμψηφισμός ζητείται με έγγραφο του προϊσταμένου της ΔΟΥ στην οποία είναι βεβαιωμένη η οφειλή.

Η εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών διευκρινίζει ακόμη ότι:

• Στην περίπτωση πληρωμής ποσών από το Δημόσιο, δεν εκδίδεται αποδεικτικό ενημερότητας, όταν υφίστανται οφειλές σε αυτό, αλλά υποχρεωτικά διενεργείται αυτεπάγγελτος συμψηφισμός.
• Ο συμψηφισμός, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις, διενεργείται και για τις περιπτώσεις που ο δικαιούχος απαλλάσσεται από την προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας ή ο τίτλος επιστροφής του έχει ποσό μικρότερο των 1.500 ευρώ, για την είσπραξη του οποίου δεν απαιτείται αποδεικτικό ενημερότητας.
• Όταν υφίστανται οφειλές και δε συντρέχουν οι προϋποθέσεις διενέργειας συμψηφισμού αυτών με απαίτηση του οφειλέτη (π.χ. από Δήμο), τότε χορηγείται κατά περίπτωση είτε αποδεικτικό ενημερότητας είτε βεβαίωση οφειλής.

Παρέχεται, επίσης, η δυνατότητα συμψηφισμού οφειλών που προκύπτουν από την υποβολή χρεωστικής δήλωσης, με χρέη του Δημοσίου προς τον οφειλέτη. Δηλαδή, υποβάλλεται περιοδική δήλωση ΦΠΑ και για το φόρο που αναλογεί ο φορολογούμενος ζητεί να του συμψηφιστεί με οφειλές του Δημοσίου προς τον ίδιο.

Πηγή: αγγελιοφόρος